ISO 14031، تشکیل یک فرایند را برای کمک به یک سازمان به منظوره بهبود عملکرد محیطی مشخص می کند. این ایزو مجموعه ای از استانداردها را بر اساس اطلاعات قابل اعتماد و قابل اطمینان در جهت شناسایی، اندازه گیری، ارزیابی و ارتباط عملکرد محیطی با استفاده از شاخص های عملکرد کلیدی (KPI) فراهم می کند. این استاندارد بهترین ترکیب با ISO 14001 است که نیاز یک سازمان برای نشان دادن بهبود عملکرد محیطی را نشان می دهد. این استانداردها ابزارهای قدرتمند برای سازمان ها را فراهم می کنند و به آنها ابزاری را برای پیگیری پیشرفت خود در زمینه دگرگونی اقتصادی و پایداری مالی می دهند.در کل از ارزیابی عملکرد محیطی به منظوره سنجش، اندازه گیری، گزارش دهی و برقراری ارتباط عملکرد زیست محیطی یک سازمان بر اساس معیارهای مدیریت استفاده می شود.
برخی از مزایای بهره‌گیری از استاندارد ISO 14031 برای سازمان‌ها از قرار زیر است:
کمک به گردآوری داده‌ها برای خود اظهاری‌های محیط زیستی
ارزیابی دقیق عملکرد سازمان در زمینه محیط زیست و تامین کنندگان
ارتقاء سطح ممیزی‌های داخلی با استفاده از الگوی بین المللی
ایجاد بستر لازم برای ارتباط چند‌جانبه بین سازمان، تامین کنندگان و جامعه
ایجاد تصویری مثبت از سازمان در جامعه
فرآهم آوردن زمینه لازم برای قضاوت جامع در تمام زمینه‌های محیط زیست مانند:
آلودگی‌های منتشره از سازمان
هزینه‌ها و سرمایه‌گذای‌های محیط زیستی
آموزش و فرهنگ‌سازی محیط زیست
مصرف منابع طبیعی (شامل مواد و انرژی)
جهت‌گیری های مدیریتی
تعیین سطح مبنا و تغییرات آن
امکان ارائه روند عملکرد محیط زیستی
گزارش‌دهی به طرف‌های ذینفع (مشتری، سهامدارو قانونگذار)
معرفی استاندارد مدیریت عملکرد زیست محیطی
بیشتر سازمان ها به دنبال راهی هستند که عملکرد زیست محیطی خود را بهبود بخشند و بهتر در این زمینه عمل کنند. با مدیریت فعالیت های خاص هر شرکت و سازمان و همچنین مدیریت محصولات و خدماتی که تاثیر مستقیمی روی محیط زیست دارند، می توان به این هدف دست پیدا کرد. اما استاندارد مدیریت عملکرد زیست محیطی چیست؟ این استاندارد به سازمان ها کمک می کند تا عملکرد زیست محیطی خود را بهبود بخشند. به کمک این استاندارد می توانید ابزار های لازم برای اندازه گیری و ارزیابی و همچنین بر قراری رابطه با عملکرد زیست محیطی و با استفاده از شاخص های عملکرد که بر اساس اطلاعات معتبر و تعمیم یافته می باشد، تهیه کنند. این استاندارد یکی از بهترین های ایزو ها می باشد و سازمان ها را ملزم به بهبود عملکرد زیست محیطی شان کرده است. به کمک این استاندارد ابزار های قدرتمندی برای سازمان ها تهیه می شود که می توانند با استفاده از آن ها روند پیشرفت خود را بسیار سریع تر و مقرون به صرفه تر دنبال کنند.
نحوه کارآمدی ارزیابی عملکرد زیست محیطی چگونه است؟
ارزیابی عملکرد زیست محیطی یک فرایند بسیار دقیق و کاملی می باشد که به مقایسه عملکرد زیست محیطی گذشته و حال می پردازد و از شاخص های عملکرد بهره می برد. به کمک این ارزیابی سازمان ها می توانند گرایشات زیست محیطی خود را مشخص کنند و اهداف استراتژیک مبتنی بر آن ها را نیز تعیین کنند. ارزیابی عملکرد زیست محیطی همچنین می تواند برای ارائه گزارش درباره عملکرد زیست محیطی سازمان ها مورد استفاده قرار گیرد و بیانگر پیشرفت سازمان ها در این زمینه باشد. این ایزو سه شاخص را برای سازمان ها مشخص کرده است:
مزایای اخذ ایزو مدیریت عملکرد زیت محیطی یا ISO 14031 چیست ؟
این ایزو یکی از بهترین استاندارد ها به شمار می رود که در ادامه به مزایای مهم اخذ این استاندارد اشاره کرده ایم:
استاندارد مدیریت عملکرد زیست محیطی راهنمایی هایی در رابطه با طراحی و استفاده از بررسی و تحلیل عملکرد زیست محیطی یک سازمان ارائه می دهد. گذشته از اندازه، وضعیت و میزان پیچیدگی سازمان، استاندارد مدیریت عملکرد زیست محیطی برای تمامی سازمان ها قابلیت اجرایی دارد. به خاطر داشته باشید که استاندارد مدیریت عملکرد زیست محیطی، سطوح عملکرد زيست محيطي را طرح ریزی نمی کند و به عنوان یک استانداردی مطرح شده که ویژگی مقاصد صدور تاییدیه یا ثبت سایر موارد مورد نیاز منطبق با سیستم زیست محیطی در این سیستم لحاظ نمی شود.
معرفی برخی از اصطلاحات خاص این استاندارد
در ادامه یک سری از اصلاحات و واژگان متداول در این استاندارد را برای شما تعریف کرده ایم:
معیار: مرجعی برای مقایسه بین عملکرد های مختلف سازمان ها در زمینه زیست محیطی.
شاخص ترکیبی: شاخصی می باشد که شامل اطلاعاتی درباره بیش از یک وجه از عملکرد زیست محیطی می باشد.
محیط زیست: محیط زیستی که در اطراف کارخانه و یا سازمان می باشد و هم آب، هوا، خاک، منابع طبیعی، انسان ها و گیاهان را شامل می شود.
وجوه زیست محیطی: المان های فعالیت های سازمانی و یا محصلات و خدمات آن سازمان می باشند که با محیط زیست در تعامل می باشند. وجوه مهم زیست محیطی می توانند تاثیرات زیست محیطی عمیقی هم داشته باشند.
شاخص های شرایط زیست محیطی: شاخص های عملکرد زیست محیطی که اطلاعاتی درباره شرایط محلی، منطقه اب ،ملی و جهانی از محیط زیست به ما می دهند.
تاثیرات زیست محیطی: هر تغییری در محیط زیست چه خوب چه مضر، چه مقطعی و چه دائمی که بر گرفته از وجوه زیست محیطی سازمان ها باشند، در این تعریف قرار می گیرند.
سیستم مدیریت زیست محیطی: بخشی از سیستم مدیریت سازمانی است که برای توسعه و اجرای سیاست های زیست محیطی و مدیریت وجوه زیست محیطی استفاده می شود.
اهداف زیست محیطی: هدف زیست محیطی کلی که با سیاست های زیست محیطی در تطابق می باشد و هر سازمان خودش آن ها را تعیین کرده است.
عملکرد زیست محیطی: نتایج قابل اندازه گیری مدیریت سازمان ها از وجوه زیست محیطی می باشد.
شاخص عملکرد زیست محیطی: شاخصی است که اطلاعاتی درباره عملکرد زیست محیطی سازمان ها فراهم می کند.
سیاست زیست محیطی: هدف کلی و نهایی سازمان ها که مربوط به عملکرد زیست محیطی می باشد و رسما از سوی مدیریت ارشد سازمان ها ارائه می شوند .
هدف زیست محیطی: جزئیات مورد نیاز عملکرد سازمان ها که به طور کامل و یا بخشی از آن قابل اجرا می باشد و بر گرفته از اهداف سازمانی است و برای دست یابی به آن ها باید برنامه ریزی خاصی انجام شود.
عملکرد: ترکیبی از فرایند ها، محصولات و خدماتی که به هدف از پیش تعیین شده و یا خاصی دست پیدا کرده اند.
معيار مدیریت عملکرد زیست محیطی: اهداف خرد و کلان ودیگر سطوح عملکرد زیست محیطی که از طرف مدیریت سازمان تعیین می شود و برای بررسی و تحلیل زیست محیطی استفاده می شود.
ارزيابي عملکرد زيست محيطي : مراحل ساده سازی تصميمات مديريت با در نظر گرفتن عملکرد زیست محیطی با انتخاب معیارها و شاخص، گردآوری و تحلیل اطلاعات، ارزیابی اطلاعات در قیاس با ملاک های عملکرد زیست محیطی و فراهم سازی یک سیستم اطلاع رسانی و گزارش دهی و بازبینی دوره ای به منظور بهبود این پروسه.
شاخص عملکرد زيست محيطي (EPI) : اصطلاح مهمی است که در رابطه با عملکرد زیست محیطی یک سازمان اطلاعات جامعی ارائه می دهد.
شاخص عملکرد مديريتي (MPI) : این شاخص در رابطه با تلاشهای مدیریت، اطلاعاتی را ارائه می دهد که عملکرد زیست محیطی را تحت تاثیر قرار می دهد.
شاخص عملکرد عملياتي (OPI) : این شاخص اطلاعاتی در رابطه با عملکرد زیست محیطی یک سازمان ارائه می دهد.
همانطور که گفتیم ارزیابی عملکرد زیست محیطی یا (EPE) یک فرایند مدیریتی می باشد که از شاخص های کلیدی عملکرد برای مقایسه عملکرد سازمان ها استفاده می کند. اطلاعاتی که ارزیابی عملکرد زیست محیطی جمع آوری می کند شامل موارد زیر است: