ارزیابیهای صورت گرفته در باب عملکرد صادرات محصولات صنایع غذایی ایران در بازارهای منطقه نشاندهنده آن است که با وجود پیشبینی توسعه صادرات به ۱۵ کشور همسایه در تمام رشتههای صنعتی که در سالجاری در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار گرفته است؛ صنعت غذا بهعنوان یکی از رشتههای صادراتمحور همچنان با چالشهای بسیاری در این بخش روبهرو است و برای تحقق اهداف صادراتی پیشبینی شده باید راهکارهای اساسی برای این بخش در نظر گرفت.
ارزیابیهای صورت گرفته نشاندهنده آن است که از مجموع رشته فعالیتهای موجود و در عین حال دارای پیوند با سایر بخشهای اقتصادی کشور، صنعت غذا است که در چارچوب سیاست جایگزینی واردات بهویژه در بخش محصولات غذایی بهصورت اساسی رشد و توسعه یافته است. حال با توجه به چالشهای موجود کشور شامل رشد پایین اقتصادی و نرخ بالای بیکاری، رشد و توسعه این صنعت به جایگاهی که این وضعیت در اشتغالزایی و کاهش فقر دارد مهم و ضروری است. از سوی دیگر، با توجه به کاهش آهنگ رشد جمعیت و کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان داخلی ادامه رشد و توسعه این صنعت مستلزم حضور در بازارهای منطقه است. از جمله مهمترین بازارهای منطقه برای صادرات موادغذایی ایران سه کشور روسیه، عراق و عمان است.
صنایع غذایی ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ با صنعت کشاورزی دارد.
بیشترین فراوانی در کشورهای مقصد صادراتی جهت محصولات کشاورزی به ترتیب ذیل بوده است:
امارات متحده عربی ( دبی | ابوظبی | شارجه | العین | عجمان | رآس الخیمه | فجیره ) – ترکیه ( استانبول | آنکارا | ازمیر | آدانا | قونیه | وان | مرسین | آنتالیا ) – عراق ( بغداد | نجف | کربلا | بصره | کوت | سامرا | ناصریه | رمادی ) – کردستان عراق ( سلیمانیه | اربیل | کرکوک ) – افغانستان ( هرات | کابل | مزارشریف ) – قطر (دوحه | الریان | ام صلال ) – عمان ( مسقط | صلاله ) – روسیه ( مسکو | سنت پترزبورگ | آستاراخان ) – چین ( شانگهای | شنزن | پکن ) – هند ( بمبئی | دهلی نو ) – ارمنستان ( ایروان ) – آذربایجان ( باکو )
از جمله ی دیگر زمینه های مرتبط، صنعت دامپروری است که میتواند یکی از مزیتهای قابل توجه صادراتی ایران در بازارهای جهانی باشد. صادرات جنین و گوساله ایران به کشورهای آسیای میانه، افغانستان، عراق و عمان آغاز شده است.
روزگاری برای راه اندازی گاوداری در ایران از هلند جنین گاو وارد می شد، اما امروز ایران به عنوان صادرکننده جنین گاو شناخته میشود.
البته کمبود مواد غذایی برای خوراک دام، افزایش هزینه حمل و نقل، کمبود منابع آبی و کم توجهی به تحقیق و توسعه از چالش های این رشته محسوب میشوند. هزینه های تحقیق و توسعه باید به صورت هزینه سرمایه ای دیده شود تا تولیدات جدیدی را به بازار عرضه کند.
اقلام صادراتی صنایع غذایی، کشاورزی و دامپروری |
|
۱ |
خاویار ایرانی |
۲ |
پسته با پوست |
۳ |
زعفران ایرانی |
۴ |
رب |
۵ |
عسل |
۶ |
شکلات |
۷ |
برنج ایرانی |
۸ |
چای ایرانی |
۹ |
ماکارونی |
۱۰ |
خرما |
۱۱ |
داروهاي گياهي |
۱۲ |
زيره |
۱۳ |
انگور |
۱۴ |
هلو |
۱۵ |
ماهی |
۱۶ |
مغز پسته |
۱۷ |
هندوانه |
۱۸ |
سیب |
۱۹ |
رب گوجه فرنگی |
۲۰ |
پنیر |
۲۱ |
بستنی |
۲۲ |
شکلات بدون کاکائو |
۲۳ |
ماست |
۲۴ |
پرندگان زینتی |
۲۵ |
روده و شکمبه حیوانات |
۲۶ |
شیرینی |
۲۷ |
شکلات سفید |
۲۸ |
سیب زمینی |
۲۹ |
نان ها (فطیر و ...) |
۳۰ |
سیب زمینی آماده یا محفوظ شده به جز در سرکه یا جوهر سرکه |
۳۱ |
بیسکویتهایی که به آنها مواد شیرین کننده افزوده اند |
۳۲ |
انواع میگو |
۳۳ |
زعفران خرد نشده و ساییده نشده |
۳۴ |
خرما مضافتی تازه یا خشک شده |
۳۵ |
برخی سگ ماهی ها و کوسه ها |
۳۶ |
شیر و خامه بدون افزودن قند یا مواد شیرین کننده ی غلیظ نشده |
۳۷ |
کشمش تیزابی بی دانه |
۳۸ |
شیر خشک صنعتی |
۳۹ |
روده، بادکنک و شکمبه حیوانات کامل یا قطعه قطعه شده |
۴۰ |
آرد گندم یا آرد مخلوط گندم یا چاودار |
۴۱ |
کنسانتره آبمیوه تغلیظ شده |
۴۲ |
مربا، ژله، مارمالاد، پوره و خمیر میوه یا با افزودن قند |
۴۳ |
برخی ماهی های پهن و یخ زده (باستثنای حلوا، فلتان و کفشک) |
۴۴ |
دوغ، شیر و خامه بسته بندی شده |
۴۵ |
نواع مویز |
۴۶ |
بيسكويت |
۴۷ |
خيار ، خيار ترشي ، تازه يا سرد كرده |
۴۸ |
خامه شیر |
۴۹ |
بادا م بدون پوست , تازه يا خشك كرده |
۵۰ |
کیوی، تازه |
۵۱ |
شیره و عصاره شیرین بیان |
۵۲ |
خربزه و همانند |
۵۳ |
كلم قرمز و سفيد ,كلم پيچ ,كلم قمري |
۵۴ |
آلو و گوجه، تازه |
۵۵ |
پيازوموسير |
۵۶ |
انجیر، تازه یا خشک کرده |
۵۷ |
ویفل ها و ویفرها |
۵۸ |
گردوي معمولي بدون پوست سخت , تازه يا خشك |
۵۹ |
قطعات منجمد مرغ |
۶۰ |
انواع نوشیدنی و نوشابه های با یا بدون گاز |
۶۱ |
بادمجان تازه یا سرد کرده |
۶۲ |
فلفل فرنگی از نوع Pimento يا capsicum |
۶۳ |
انواع چای سبز و سیاه |
۶۴ |
كاهو , تازه يا سردكرده (باستثناي كاهو كروي ) سالادي |
۶۵ |
آدامس |
۶۶ |
تخم خوراكي مربوط به انواع گونه هاي ماكيان تازه |
۶۷ |
كدوهاي حلوايي، کدو و کدوهای مسمایی |
۶۸ |
زردآلو، تازه |
۶۹ |
انگور تازه |
۷۰ |
هویج، شلغم، تازه یا سرد کرده |
۷۱ |
نشاسته و گلوتن |
۷۲ |
انواع ملاس |
۷۳ |
هلو، شلیل و شفتالو، تازه |
۷۴ |
سركه خورا كي و بدل سركه خورا كي |
۷۵ |
کره، چربی و روغن کاکائو |
۷۶ |
زرشک تازه |
۷۷ |
انار تازه |
۷۸ |
انواع سبزیجات |
۷۹ |
محصولات جالیزی |
۸۰ |
روغن نباتی |
۸۱ |
گوشت قرمز |
۸۲ |
کنجاله ی دانه های روغنی |
۸۳ |
جو |
۸۴ |
لیمو و آبلیمو |
۸۵ |
گل محمدی |
۸۶ |
شیرین بیان |
۸۷ |
گشنیز |
۸۸ |
آویشن |
۸۹ |
بادرنجبویه |
۹۰ |
انیسون |
۹۱ |
بابونه |
۹۲ |
اسفرزه |
۹۳ |
بومادران |
۹۴ |
گل ختمی |
۹۵ |
زوفا |
۹۶ |
مریم گلی |
۹۷ |
کتیرا |
۹۸ |
آبغوزه |
۹۹ |
تلخ بیان |
۱۰۰ |
مورد |
۱۰۱ |
برگ کنار |
۱۰۲ |
سقز |
۱۰۳ |
علف گاوزبان |
۱۰۴ |
گل ساعتی |
۱۰۵ |
باریجه |
۱۰۶ |
زدو |
۱۰۷ |
موسیر |
۱۰۸ |
مستکی |
۱۰۹ |
وشا |
۱۱۰ |
انچوچک |
۱۱۱ |
گز علفی |
۱۱۲ |
شکر تیغال |
۱۱۳ |
برگ کنار |
۱۱۴ |
حنا |
۱۱۵ |
انزروت |
۱۱۶ |
صمغهای طبیعی |
۱۱۷ |
عرقیات |
۱۱۸ |
گلاب |
۱۱۹ |
گندم |
۱۲۰ |
سیر |
۱۲۱ |
پیاز |
۱۲۲ |
پرتقال |
۱۲۳ |
کشمش |
۱۲۴ |
گل خشک شده |
۱۲۵ |
تنباکو |
۱۲۶ |
تخم مرغ |
۱۲۷ |
جوجه یک روزه |
۱۲۸ |
پای مرغ |
۱۲۹ |
آلایش خوراکی طیور |
۱۳۰ |
آلایش غیرخوراکی طیور |
۱۳۱ |
خوراک طیور |
۱۳۲ |
تخم مرغ نطفه دار |
۱۳۳ |
دام زنده |
۱۳۴ |
برگه زردآلو |
۱۳۵ |
بادام زمینی |
۱۳۶ |
نخود رسمی |
۱۳۷ |
حبوبات |
۱۳۸ |
سویا |
۱۳۹ |
انواع کمپوت و کنسرو |
۱۴۰ |
خمیرهاي غذایی |
۱۴۱ |
آب معدنی و آشامیدنی |
۱۴۲ |
شکر و قند و فرآورده های آن |
۱۴۳ |
اسانس ها |
۱۴۴ |
روده |
۱۴۵ |
آبزیان |
۱۴۶ |
آب پنیر |
۱۴۷ |
کشک |
۱۴۸ |
گاو شیری |
۱۴۹ |
گاو گوشتی |
۱۵۰ |
حیوانات زنده از نوع گوسفند و بز |
۱۵۱ |
بز مولد نژاد خالص |
۱۵۲ |
ماکیان زنده یعنی مرغان خانگی، اردک، غاز، بوقلمون و مرغ شاخدار |
۱۵۳ |
غازها |
۱۵۴ |
مرغ شاخدار |
۱۵۵ |
مرغ و خروس |
۱۵۶ |
جوجه اجداد گوشتی یکروزه |
۱۵۷ |
جوجه مادر گوشتی یکروزه |
۱۵۸ |
جوجه یکروزه تخمگذار |
۱۵۹ |
بوقلمون |
۱۶۰ |
جوجه یکروزه گوشتی بوقلمون |
۱۶۱ |
مرغابیها |
۱۶۲ |
مرغان خانگی |
۱۶۳ |
مرغ هیبرید تجاری |
۱۶۴ |
پولت مرغ تخمگذار |