مقرره TR CU 029/2013 به ایمنی افزودنی‌های غذایی، تقویت‌کننده‌های طعم و مواد کمکی فرآوری مربوط می‌شود. هدف این مقرره، تنظیم استفاده ایمن از افزودنی‌ها و مواد شیمیایی مرتبط در مواد غذایی است. این استاندارد الزامات مرتبط با تولید، استفاده، و برچسب‌گذاری این محصولات را تعیین می‌کند تا سلامت مصرف‌کنندگان تضمین شود.
نکات کلیدی TR CU 029/2013
1. هدف مقرره:
- تضمین ایمنی افزودنی‌های غذایی و تقویت‌کننده‌های طعم برای سلامت انسان.
- جلوگیری از استفاده نامناسب یا بیش از حد افزودنی‌ها که می‌تواند به سلامت مصرف‌کننده آسیب برساند.
- تسهیل تجارت محصولات غذایی در کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) با استانداردهای یکسان.
2. دامنه کاربرد:
- شامل تمامی افزودنی‌های غذایی، تقویت‌کننده‌های طعم و مواد کمکی فرآوری که در تولید مواد غذایی استفاده می‌شوند.
- این مقرره برای محصولات وارداتی و تولید داخلی در کشورهای عضو EAEU اعمال می‌شود.
3. تعاریف کلیدی:
- افزودنی غذایی: موادی که به منظور بهبود کیفیت، افزایش ماندگاری یا تغییر ویژگی‌های غذا (مانند رنگ، طعم و بافت) به مواد غذایی اضافه می‌شوند.
- تقویت‌کننده طعم: موادی که شدت یا ویژگی طعم غذا را تقویت می‌کنند (مانند مونوسدیم گلوتامات).
- مواد کمکی فرآوری: موادی که در فرآیند تولید غذا استفاده می‌شوند اما در محصول نهایی به‌صورت مستقیم باقی نمی‌مانند (مانند مواد جداکننده در تولید نان).
4. الزامات استفاده از افزودنی‌ها:
الف) ایمنی ترکیبات:
- افزودنی‌ها باید با استانداردهای شیمیایی و میکروبیولوژیکی ایمن باشند.
- موادی که ممکن است برای انسان خطرناک باشند (مانند ترکیبات سرطان‌زا) مجاز نیستند.
- میزان باقی‌مانده افزودنی‌ها در محصول نهایی نباید از حداکثر مجاز تعیین‌شده (MRLs) فراتر رود.
ب) مجوز استفاده:
- تنها افزودنی‌هایی مجاز هستند که در لیست رسمی اتحادیه اقتصادی اوراسیا ذکر شده باشند.
- استفاده از افزودنی‌های غیرمجاز یا ناشناخته ممنوع است.
ج) محدودیت‌ها:
- برای افزودنی‌های خاص (مانند نگهدارنده‌ها یا شیرین‌کننده‌ها) محدودیت‌هایی بر اساس نوع ماده غذایی وجود دارد.
- برخی افزودنی‌ها فقط در دسته‌بندی‌های خاص مواد غذایی مجاز هستند.
5. الزامات برچسب‌گذاری:
- تمامی افزودنی‌ها و تقویت‌کننده‌های طعم باید بر روی بسته‌بندی مواد غذایی به وضوح ذکر شوند، از جمله:
- نام شیمیایی یا عمومی.
- کد E (در صورت وجود، مانند E621 برای مونوسدیم گلوتامات).
- مقدار استفاده‌شده.
- اطلاعات در مورد محدودیت‌های مصرف (در صورت وجود).
- باید مشخص شود که آیا افزودنی‌ها از منابع طبیعی، سنتتیک یا اصلاح ژنتیکی تولید شده‌اند.
6. کنترل کیفیت و انطباق:
- تمامی محصولات باید آزمایش شوند تا مطابقت آنها با استانداردهای شیمیایی، میکروبیولوژیکی و سمی تأیید شود.
- تولیدکنندگان باید گواهی انطباق (Certificate of Conformity) برای افزودنی‌ها و مواد کمکی دریافت کنند.
- محصولات وارداتی باید آزمایش‌های مشابه را پشت سر بگذارند.
7. الزامات زیست‌محیطی:
- استفاده از افزودنی‌ها نباید تأثیرات زیست‌محیطی منفی قابل‌توجهی ایجاد کند.
- مواد بسته‌بندی و نگهداری افزودنی‌ها باید ایمن باشند و از آلودگی محیط جلوگیری کنند.
محصولات مشمول TR CU 029/2013
این مقرره شامل دسته‌های زیر می‌شود:
-
افزودنی‌های غذایی:
- رنگ‌های غذایی: طبیعی و مصنوعی (مانند بتاکاروتن، تارترازین).
- نگهدارنده‌ها: مانند سدیم بنزوات (E211)، پتاسیم سوربات (E202).
- شیرین‌کننده‌ها: مانند آسپارتام (E951)، ساخارین (E954)، استویا.
- امولسیفایرها: مانند لسیتین، پلی‌گلیسرول.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: مانند اسید اسکوربیک (ویتامین C)، BHA و BHT.
- اسیدها و تنظیم‌کننده‌های pH: مانند اسید سیتریک، اسید فسفریک.
-
تقویت‌کننده‌های طعم:
- مونوسدیم گلوتامات (E621).
- گوانیلات‌ها و اینوزینات‌ها (E627 و E631).
- عصاره‌های طبیعی طعم‌دهنده (مانند عصاره مرغ یا گوشت).
-
مواد کمکی فرآوری:
- مواد جداکننده (مانند روغن‌های سیلیکونی برای جلوگیری از چسبندگی).
- مواد ضد کف (در تولید نوشیدنی‌ها).
- مواد تصفیه‌کننده (مانند کربن فعال در تولید شکر).
- آنزیم‌های صنعتی که در فرآوری مواد غذایی به کار می‌روند.
-
مواد بسته‌بندی و نگهداری مرتبط با افزودنی‌ها:
- ترکیبات مورد استفاده برای بسته‌بندی و انتقال افزودنی‌ها.
محصولاتی که شامل این مقرره نمی‌شوند:
- مواد طبیعی موجود در غذا که بدون افزودن خارجی یافت می‌شوند (مانند قند طبیعی در میوه‌ها).
- مواد افزودنی که برای مقاصد غیرخوراکی استفاده می‌شوند (مانند نگهدارنده‌ها در مواد آرایشی).
- مکمل‌های غذایی و دارویی.
چرا TR CU 029/2013 اهمیت دارد؟
- سلامت مصرف‌کنندگان را با نظارت بر استفاده از مواد شیمیایی در غذا تضمین می‌کند.
- شفافیت را در برچسب‌گذاری مواد غذایی افزایش می‌دهد.
- تجارت بین‌المللی محصولات غذایی در کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا را تسهیل می‌کند.
اذر 1403
