قانونی است که به طور خاص محصولات کود و مواد مرتبط با کشاورزی را تنظیم می‌کند. هدف اصلی این آیین‌نامه، اطمینان از ایمنی، کیفیت و تأثیرات مثبت محصولات کشاورزی بر محیط زیست است. در اینجا سه نوع اصلی از محصولات که تحت این آیین‌نامه قرار دارند توضیح داده می‌شوند:
1. کودهای آلی Organic Fertilizers
کودهای آلی از منابع طبیعی مانند کود حیوانی، کمپوست و سایر مواد گیاهی حاصل می‌شوند. این نوع کودها علاوه بر تأمین مواد مغذی برای گیاهان، ساختار خاک را نیز بهبود می‌بخشند و تنوع زیستی آن را تقویت می‌کنند. ویژگی بارز این کودها حفظ و بهبود کیفیت خاک است. به طور کلی، کودهای آلی تأثیرات منفی بر محیط زیست ندارند و موجب حفظ رطوبت خاک و کاهش خطر فرسایش آن می‌شوند. به عنوان مثال:
کمپوست: ترکیب ضایعات گیاهی و حیوانی که پس از تجزیه، به خاک اضافه می‌شود.
کودهای حیوانی: این کودها از فضولات حیوانات مانند گاو، مرغ یا اسب تهیه می‌شوند و غنی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند.
2. کودهای معدنی Mineral Fertilizers
کودهای معدنی از مواد غیرآلی مانند نمک‌ها و ترکیبات معدنی به دست می‌آیند که در بیشتر مواقع برای تأمین مقادیر دقیق و قابل اندازه‌گیری از مواد مغذی به گیاهان استفاده می‌شوند. این کودها به ویژه برای تأمین سریع نیازهای غذایی گیاهان مفید هستند. برخی از مهم‌ترین انواع این کودها عبارتند از:
کودهای NPK این کودها ترکیبی از نیتروژن N، فسفر Pو پتاسیم K هستند و معمولاً به‌صورت متناسب برای انواع مختلف گیاهان تهیه می‌شوند.
کودهای تک‌عنصری: که فقط یک عنصر خاص مانند نیتروژن یا فسفر را تأمین می‌کنند.
کودهای معدنی معمولاً نیاز به آزمایش و بررسی دارند تا از ایمنی آن‌ها برای محیط‌زیست و خاک اطمینان حاصل شود.
3. ترمیم‌کننده‌های خاک Soil Conditioners
ترمیم‌کننده‌ها عمدتاً برای بهبود ویژگی‌های فیزیکی خاک استفاده می‌شوند. این مواد به بهبود ساختار خاک، حفظ رطوبت و بهبود تهویه خاک کمک می‌کنند. برخلاف کودها، ترمیم‌کننده‌ها مواد مغذی به خاک اضافه نمی‌کنند، بلکه بر ویژگی‌های فیزیکی آن تأثیر می‌گذارند. از جمله این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خاک‌پیت: یک ماده طبیعی از تجزیه گیاهان در محیط‌های مرطوب که به افزایش اسیدیته خاک و بهبود ساختار آن کمک می‌کند.
بیوچار: ماده‌ای که از سوزاندن مواد آلی در دمای بالا به‌دست می‌آید و به بهبود کیفیت خاک کمک می‌کند.
آهک و گچ: برای اصلاح اسیدیته خاک و جلوگیری از فرسایش آن به کار می‌روند.
4. کودهای مایع و گرانول Liquid and Granular Fertilizers
برخی کودها به‌صورت مایع یا گرانول در بازار موجود هستند که بسته به نوع استفاده در کشاورزی یا باغبانی به کار می‌روند.
کودهای مایع ممکن است به‌ویژه برای استفاده در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای یا روش‌های هیدروپونیک استفاده شوند.
5. محصولات ترکیبی Blended Fertilizers
این محصولات ترکیب شده از کودهای مختلف (مانند ترکیب کودهای آلی و معدنی) هستند که به‌طور خاص برای نیازهای خاص گیاهان یا شرایط خاص خاک ساخته می‌شوند.
استانداردهای اصلی تحت آیین‌نامه (EU) 2019/1009
آیین‌نامه 2019/1009 برای محصولات کود کشاورزی الزامات خاصی را از جمله موارد زیر تعیین کرده است:
کیفیت و ایمنی: محصولات باید از نظر کیفیت تحت آزمایش‌های دقیق قرار گیرند تا تضمین کنند که هیچ ماده مضری مانند فلزات سنگین یا مواد سمی در آن‌ها وجود ندارد.
آزمایش‌های زیست‌محیطی: کودها و ترمیم‌کننده‌ها باید تأثیرات زیست‌محیطی مثبتی داشته باشند و از آلودگی منابع آبی و خاک جلوگیری کنند.
برچسب‌گذاری دقیق: محصولات باید برچسب‌هایی شامل اطلاعات دقیق در مورد محتویات و روش استفاده از آن‌ها داشته باشند.
ISO 17088 استاندارد برای فرآیند تولید کودهای آلی
این استاندارد خاص برای کودهای آلی کاربرد دارد و دستورالعمل‌های خاصی برای تولید، استفاده و تأثیرات زیست‌محیطی کودهای آلی ارائه می‌دهد. ISO 17088 به ویژه به نظارت بر فرآیندهای تجزیه و تبدیل مواد آلی به کمپوست و کودهای آلی پرداخته و اطمینان می‌دهد که این فرآیندها مطابق با معیارهای بهداشتی و زیست‌محیطی انجام می‌شود.
EN 13432: استاندارد کودهای بیولوژیکی
این استاندارد برای کودهایی است که قابلیت تجزیه زیستی دارند. این کودها باید بر اساس پارامترهای خاصی مانند زمان و شرایط تجزیه، تأثیرات زیست‌محیطی و غیره ارزیابی شوند. در صورتی که کود بیولوژیکی به درستی تجزیه نشود یا اثرات منفی به جای بگذارد، می‌تواند به خاک و محیط زیست آسیب برساند.
اخرین اپدیت:19آذرماه 1403