ارمنستان کشوری در قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان است . ارمنستان در قفقاز جنوبی (ماورای قفقاز) در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب میشود . همسایگان ارمنستان در غرب ترکیه ، در شمال گرجستان ، در شرق جمهوری آذربایجان ، و در جنوب ایران و جمهوری خودگردان نخجوان (جزئی از جمهوری آذربایجان) می‌باشند .کوچکترین کشور مستقل مشترک‌المنافع با ۲۹٬۸۰۰ کیلومترمربع مساحت و ۳٬۰۱۸٬۸۵۴ میلیون نفر جمعیت که از مراکز مهم صنعتی شوروی سابق محسوب می‌شد. ارمنستان اولین کشوری بود که در اوایل قرن چهارم میلادی، مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود پذیرفت. زبان رسمی ارمنستان زبان ارمنی میباشد. هوای ارمنستان ملایم است. در تابستان‌ها از مناطق جنوبی (فلات ایران) توده هوای گرمی که از منطقه گرمسیری وزیدن می‌گیرد به فلات ارمنستان می‌رسد. در زمستان‌ها هوای ارمنستان به شدت سرد میشود و فشار جو فزونی می‌گیرد. آسمان ارمنستان اغلب آفتابی است و میزان بارندگی درارمنستان ارتفاعات به ویژه در ۲۰۰۰ و ۲۱۰۰ متری فزونی می‌گیرد. دمای هوا در ارمنستان به شدت تابع فصول سال است.
اقتصاد
قبل از استقلال ارمنستان اقتصاد این کشور اقتصادی صنعت محور بود. صنایع فعال در ارمنستان در سال‌های قبل از استقلال عبارت بودند از صنعت تولید مواد شیمیایی، تولید ماشین آلات صنعتی، فرآوری مواد غذایی، نساجی، تولید رزین و الکترونیک. مسئله با اهمیت وابستگی این صنایع به واردات مواد اولیه از کشورهای خارجی بود که سبب تضعیف آنها شد .بانک مرکزی ارمنستان، نرخ رشد اقتصادی ارمنستان در نیمه اول سال ۲۰۰۵ را برابر با ۱۰٫۲ درصد اعلام کردساختار اقتصادی ارمنستان از سال ۱۹۹۱ از اصل تغییر کرده‌است؛ بخش‌هایی همچون ساختمان‌سازی و خدمات جای کشاورزی و صنعت را به عنوان سهام‌داران اصلی رشد اقتصادی گرفته‌اند.
ایران و ارمنستان
ایران و ارمنستان رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. مهم‌ترین مسائلي که در این ارتباط نقش دارد امنیت انرژی ارمنستان و انتقال گاز تولیدی ایران به بازار اروپا است. اقتصاد کشور ارمنستان اقتصادی متمرکز است که پیش از فروپاشی شوروی سابق با کمک سرمایه‌گذاری‌های کلان شوروی فعالیت مي‌کرد. اما بعد از استقلال ارمنستان سرمایه‌های شوروی سابق از کشور خارج شد و بسیاری از واحد‌های تولیدی و صنعتی توان عملیاتی خود را از دست دادند. قبل از استقلال ارمنستان اقتصاد این کشور اقتصادی صنعت محور بود. صنایع فعال در این منطقه در سال‌های قبل از استقلال عبارت بودند از صنعت تولید مواد شیمیایی، تولید ماشین آلات صنعتی، فرآوری مواد غذایی، نساجی، تولید رزین و الکترونیک. مساله با اهمیت وابستگی این صنایع به واردات مواد اولیه از کشورهای خارجی بود که سبب تضعیف آنها شد. به دلیل موقعیت جغرافیایی ارمنستان و همچنین وجود ارامنه درخارج از ارمنستان که علاقه فراوانی به تجارت دارند، ارمنستان دارای توانایی مطلوب در عرصه تجارت بوده و عمده ترین درآمد این کشور از طریق صادرات و واردات کالاحاصل میشود وایران و ارمنستان به‌رغم تفاوت‌های مذهبی، رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند. مهم‌ترین مسائلي که در این ارتباط نقش دارد امنیت انرژی ارمنستان و کاهش وابستگی این کشور به منابع موجود در کشور روسیه در کنار انتقال گاز تولیدی ایران به بازار اروپا است.
صادرات به ارمنستان
در سالیان اخیر ارمنستان رشد اقتصادی بسیار خوبی داشته و این موضوع باعث شده تا روابط تجاری و اقتصادی آن با ایران بسیار بهبود یابد. خصوصا آنکه ارمنستان از سال 2015 یکی از اعضای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بوده که ایران نیز یکی دیگر از اعضای آن است. اعضای این اتحادیه دارای یک سری امتیازات در تجارت با هم هستند. مجموعه این عوامل باعث شده تا بسیاری از تجار و تولیدکنندگان کشورمان به فکر صادرات به ارمنستان باشند. ایران از طریق دو استان آذربایجان شرقی و اردبیل با ارمنستان هم‌مرز است. بازرگانان، تجار و مسافران می‌توانند از طریق گمرک نوردوز با این کشور ارتباط داشته باشند. این گمرک در حدود 60 کیلومتری شهر جلفا قرار دارد. راه زمینی تنها راه و البته آسان‌ترین مسیر برای تجارت با ارمنستان از ایران است. ضمن آنکه در آینده نیز قرار است ارتباط ریلی بین دو کشور برقرار شود. مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: با وجود شیوع ویروس کرونا و کاهش تبادلات تجاری کشورها، حجم صادرات ایران به ارمنستان ۲۵۵ میلیون دلار بوده است که نسبت به ۱۰ ماهه سال گذشته کاهش محسوسی نداشته که این موضوع به دلیل عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا و کاهش نرخ تعرفه‌ها بوده است.
نحوه صادرات کالا از ایران به ارمنستان
صادرات کالا به ارمنستان به دلیل هم مرزی با دو استان کشور به‌صورت زمینی اجرا میشود و حمل‌ونقل زمینی یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین روش‌های حمل‌ونقل کالا است. بنا بر شرایط ارائه شده تمامی محصولات وارد شده به خاک ارمنستان مشمول تعرفه گمرکی می‌شوند و رعایت قوانین برای تمامی صادرکنندگان الزامی است.
مراحل و شرایط صادرات کالا به ارمنستان
بعد از انتخاب محصول برای صادرات به ارمنستان و انتخاب وسیله حمل‌ونقل کالا باید محصول در اداره گمرک ارمنستان ثبت شود. این کشور 5 گمرک منطقه‌ای، 4 گمرک اختصاصی و 6 نقطه مرزی دارد که باید کالاها در این مرحله اظهار و در گمرک ثبت شود. به جز فرودگاه بین‌المللی ایروان که در خود فرودگاه این اتفاق می‌افتد. در واقع تمامی کالاهای وارد شده به قلمرو گمرکی ارمنستان ظرف 10 روز باید ثبت شود.
بعدازاین مرحله ترخیص مرزی در گمرک توسط تاجر صورت گیرد. در واقع این مسئله به تسریع فرایندها کمک می‌کند. در مرز، کالاها در سه کانال چراغ قرمز، سبز و زرد تقسیم و بر مبنای سیستم الکترونیکی گمرک طبقه‌بندی می‌شوند. هر کدام از این کانال‌ها مطابق قانون ارمنستان شرایط متفاوتی دارند. کانال سبز محصولات بدون تأیید از مرز عبور می‌کنند، کانال قرمز برای محصولاتی که مشمول تأیید مدارک و معاینه فیزیکی می‌شوند و برای کانال زرد تنها تأیید مدارک کافی است.
کشور ارمنستان یک فرآیند به نام «one-stop shop»دارد که تاجران و صادرکنندگان برای کسب گواهی اصالت یک درخواست به شرکت مسئولیت محدود اکسپرتایز (Ekspertiza) در خزانه صنعت و معدن این کشور ارسال می‌کنند. همچنین درصورتی‌که محصولات کارخانه‌ها بایستی گواهی سلامت از کشور مبدأ باشد، همچنین برای دارو باید تأییدیه سازمان دارو و سلامت ارمنستان و محصولات کشاورزی باید تأییدیه وزارت کشاورزی را به همراه داشته باشد.
قوانین گمرکی کشور ارمنستان
قوانین گمرکی کشور ارمنستان در چهار حوزه از تاجران و صادرکنندگان پرداخت اجباری اخذ می‌کند و این مبالغ باید به این سازمان پرداخت شوند.
در هنگام صادرت به ارمنستان توجه به این موارد و برآورد هزینه‌های آن یکی از وظایف صادرکنندگان است که عدم توجه به آن فرایند صادرات به کشور ارمنستان با مشکل مواجه خواهد کرد. برای دریافت مشاوره درباره صادرات به ارمنستان کافی است به وب‌سایت کارمنتو مراجعه نمایید و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران به ارمنستان
با این که حجم صادرات به ارمنستان به نسبت سایر رقبا زیاد نیست و ایران در بازار ارمنستان سهم زیادی ندارد، ولی شواهد حاکی از آن است که محصولات متنوعی از کشور ایران به سمت ارمنستان صادر میشود.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده موارد زیر مهم‌ترین محصولاتی هستند که صادرکنندگان ایرانی محصولات ایران را به ارمنستان صادر می‌کنند.
این موارد لیست کالاهای صادراتی به ارمنستان است که برای صادرکردن پتانسیل دارند و ایران در سطح منطقه‌ای و حتی جهانی در این محصولات مزیت رقابتی دارد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط صادرات به ارمنستان با مشاوران سهاطوس در ارتباط باشید.